İSLAM’DA ÇOCUK BAKIMI VE TERBİYESİ

İSLAM’DA ÇOCUK BAKIMI VE TERBİYESİ

Önsöz


Rahman ve Rahim Allah'ın adıyla başlar ve sadece Ondan yardım dileriz.

Hamd; yüce ve ulu, hilm ve kerem sahibi, bağışlayıcı ve merhamet eden Allah'a aittir.

Alemlerin Rabb'i, Rahman, Rahim ve ceza gününün sahibi olan Allah'a hamd olsun.

O, insanı süzme bir çamurdan yarattı, sonra onu sperma olarak sağlam bir karar yerine koydu. Sonra sperma? görenler için siyah bir embrio'ya çevirdi. Sonra embrio'yo mudğa (bir çiğnem et parçası) ya çevirdi. Sonra mudğayı bu sağlam binanın, üzerinde duracağı bir temel olması için; miktar, şekil ve faydaları farklı farklı olan kemikler haline getirdi. Sonra kemiklere et giydirdi ki, onun için bu, giyilen bir elbise gibidir. Daha sonra onu bambaşka bir yaratık yaptı. Yaratanların en güzeli Allah, ne yücedir!

Gücü her şeyi kuşatan, işleri evirip çevirmek sureti yaratıkları hususundaki dileği gerçekleşen, göklerin ve yerin tek sahibi olan Allah, tüm eksikliklerden münezzehtir. "Dilediğini yaratır. Dilediğine dişiler bahşeder dilediğine erkekler bahşeder." [1]

Yüce ve ulu, ilim kerem sahibi, işiten, gören ve ilim sahibi olan Allah'ın şanı ne yücedir! "Rahimlerde sizi dilediği gibi şekillendiren O'dur. O'ndan başka ilâh yoktur. Güçlüdür, hikmet sahibidir." [2]

Şehadet ederim ki, Allah'tan başka ilah yoktur. O tektir, ortağı yoktur. Dengi ve benzeri olmaktan münezzehtir. Ortak ve yardımcısı yoktur. Yaratıklarına benzemekten O'nu tenzih ederim. Hülasa, "Zatına benzer hiç bir şey yoktur. O; işitendir, görendir." [3]

Yine şehadet ederim ki; Hz. Muhammed (s.a.v.) O'nun seçilmiş kulu ve elçisi, vahyini indirdiği emin kulu ve kullarına karşı hüccetidir. Onu; alemlere rahmet, salih amel işleyenlere önder, Allah yolunun yolcuları için dosdoğru bir yol ve tüm kullara karşı bir beyyine olarak göndermiştir. Onunla sapıklıktan hidâyete iletmiş, onunla cehaletten kurtarıp bilgiye ulaştırmış, azlıktan sonra onunla çoğaltmış, zilletten sonra onunla aziz kılmış ve fakirlikten sonra onunla zenginleştirmiştir. Onun risaleti sayesinde görmeyen gözleri, işitmeyen kulakları ve örtülü kalpleri açmıştır. O elçi de risalet vazifesini tebliğ etmiş, emaneti yerine ulaştırmış ve ümmete nasihatte bulunmuş­tur. Böylece, ahkâmın yolları belirginleşti. İslâm kanunları galip gelerek Rahman'ın hizbi aziz; şeytanın hizbi ise zelil oldu. Zamanın yüzü güzellikten parlayarak karanlıklar nura dönüştü. Bütün şaşkınlar hidâyete kavuştu. Allah'ın meleklerinin, nebilerinin rasullerinin ve tüm inanan kullarının salat ve selâmı O'na olsun. Nitekim Allah bizleri O'na yöneltmiş, O'nu tanıtmış ve O'na çağır­mıştır.

Allah'ın selamı, rahmeti ve bereketi O'nun üzerine olsun.

Şüphesiz ki yüce Allah, insanla ilgili olarak, bu dünyaya çıkışından, karar yurdunda yerleşmesine kadar çeşitli hükümler ortaya koymuştur.

İnsan bundan önce üç karanlık içerisinde iken de kader ile ilgili hükümleri kendi hakkında geçerliydi ve kendisine ulaşmaktaydı. Annesinden ayrıldığı vakit, emir ve yasak­larla ilgili hükümler kendisine taalluk etmiştir. Anne-baba veya çocuğun terbiye ve bakımında onların yerini tutan kişiler, bu emirlerle muhatap olmuşlardır. Yüce Allah'ın çocuklara bakmakla yükümlü olan kişilere-kefâleti altında olduğu müddetçe-çocukla ilgili olarak emretmiş olduğu bir takım hükümleri vardır. Bu emirlere muhatap olan çocuk değil, ona bakmakla yükümlü olan şahıstır. Nihayet çocuk mükellefiyet sınırına ulaşınca, bu hükümler kendisine taalluk ederek yaptıklarından sorumlu tutulur, ya kafir ya da müslüman hükümleriyle muhatap olur. Ardından da, ya bahtiyarların menzilleri ya da bedbahtların yurdu için kendisini hazırlamaya başlar, ehlinden yazıldığı yurda doğru gece ve gündüzden mesafeleri onun için dürülür ve kısaltılır. Bu süreci katetme aşamasında, o yurda götürecek sebepler onun için kolaylaştırılır ve kendisine amel işleme fırsatı verilir. Yolculuğunun en son aşamasına ulaşınca, buradan, kendisi yaratılmadan önce inşa edilmiş olan meskenine şöyle bir bakar: Ya bahtsızlık evi, ya da saadet menzili... İşte burada, omuzundaki yolculuk asasını bırakır, menziline yerleşir ve nihayet, ya adelet yurdu ya da bedbahtlık yurdu onun varacağı yer olur. [4]


Kitabın Yazılış Gayesi


Bu kitapta, doğumundan itibaren büyüyünceye dek çocukla ilgili hükümleri açıklamayı hedefledik: Çocuğun akika kurbanı ve bununla ilgili hükümler, başının tıraş edilmesi, isminin verilmesi, sünnet edilmesi, bevlinin hük­mü, kulağının delinmesi... Ayrıca eğitimiyle ilgili hükümler ve sperma oluşundan itibaren, cennet veya cehenneme varıp yerleşmesine kadar geçirdiği merha­leler... Böylece, kendi sahasında faydalı, başka kitaplarda hemen hemen bulunmayan şu yararlı bilgileri kapsayan bir kitap ortaya çıkmış oldu:

“Şaheser tefsir nükteleri,

“Bilinmesine, illetlerinin zikredilmesine ve çelişkili görünenlerinin te'lif edilmesine ihtiyaç duyulan hadisler,

“Elde edilmesi hemen hemen mümkün olmayan fıkhi meseleler,

“Mutlaka bilinmesi gereken tıbbi bilgiler...

Netice olarak bu kitap; okuyucusuna fayda veren, kendisine bakan kimsenin hoşuna giden, hem dünya ve hem de ahiret için faydalı olan bir kitaptır. Kendisine çocuk nimeti lütfedilen her insan, bu kitabın içerdiği bilgilere ihtiyaç duyar.

Doğruluğu sadece Allah'tan isterim. Hidayet yollarına muvaffak etmesini yalnızca O'ndan niyaz ederim. Çünkü O; kerimdir, cömerttir. Bu kitaba

"Tuhfetu'l-Mevdûd Biahkami'l-Mevlûd"

(Çocuk Ahkamıyla İlgili Dosta Verilen Hediye)

Adını verdim, yüce Allah'tan bu çalışmamı, kerem sahibi zatına halis kılmasını temenni ederim. O, bize yeter,

ne güzel vekildir O.

Bu kitap, 17 bölümden oluşmaktadır:

1. Çocuk sahibi olmayı arzu etmenin müstehap oluşu,

2. Allah'ın lütfetmiş olduğu kız çocuklarından hoş­lanmamanın mekruh oluşu,

3. Çocuğu olan kimseye, bunu müjdelemenin müstâhap oluşu,

4. Çocuğun kulağına ezan ve kamet okumanın müstâhap oluşu,

5. Çocuğa tahnik yapmanın müstâhap oluşu,

6. Akika kurbanı ve ilgili hükümler, farz olup olma­dığı konusundaki ihtilafın zikredilmesi ve tabiun'un delilleri,

7. Başının tıraş edilerek saçı ağırlığınca sadakanın verilmesi,

8. Çocuğa isim verilmesi, bunun vakti ve farz oluşu,

9. Çocuğun sünnet edilmesi ve sünnetle ilgili hü­kümler,

10. Erkek ve kız çocuğun kulaklarının delinmesi ve bunun hükmü,

11. Süt emmekte olan ve henüz yemek yemeyen erkek ve kız çocukların bevlinin (idrarının) hükmü,

12. Emzikli çocukların tükürük ve salyasının hükmü, temiz mi yoksa pis mi olduğunun açıklanması (çünkü çok kusmasına rağmen bebeğin ağzı yıkanmaz),

13. Elbisesinin temizlik durumu bilinmese dahi, namaz esnasında çocuk taşımanın caiz oluşu,

14. Çocuğu ve eşi öpmenin müstehap oluşu,

15. Çocukları terbiye etme, onlara ilim öğretme ve aralarında adaletli davranmanın farz oluşu,

16. Çocuk terbiyesi konusunda faydalı bilgiler,

17. Sperma oluşundan itibaren, cennet veya cehennem'e girinceye kadar çocuğun geçirdiği aşamalar. [5]



--------------------------------------------------------------------------------

[1] Şûra: 49

[2] Âl-i İmrân: 6

[3] Şûra: 11

[4] İbn Kayyim El-Cevziyye, İslamda Çocuk Bakımı Ve Terbiyesi, Esra Yayınları: 7-10.

[5] İbn Kayyim El-Cevziyye, İslamda Çocuk Bakımı Ve Terbiyesi, Esra Yayınları: 11-13.