Cuma Namazıyla ilgili Bilinmesi gerekenler

Cuma namazı
Cuma ferdi cemiyete; cemiyeti miliete baghyan ve toplum arasında düşünce, inanç, amaç ve hizmet birliğini sağiıyan bir gün¬dür. İslâm Dînî bugünü mü'minler için haftalık toplantı ve toplu halde Allah'a yönelme, ibâdette bulunma zamanı olarak belirlemiş¬tir. Hazreti Peygamber (A.S.) Efendimiz Medine'ye hicret ettik¬lerinde, henüz şehre ulaşmadan Kub'a'da ilk mescidi inşa ettikten sonra cuma günü Salim bin Avf yurduna gelerek Ranuna denilen vadide ilk cuma namazını kılmıştır. Böylece Hicretle birlikte hem cuma'ya yer verilmiş, İslâm'ın cami'siz ve cumasız olmayacağı ke¬sinlikle belirtilmiştir.
Cuma Namazı, Kitap Sünnet ve İcmâ ile sabit olmuştur, inkârı küfürdür, terki büyük günah sayılmıştır. Üç cuma namazını üst üste mazeretsiz terk eden Müslüman, münafıklar defterine yazılır.

Kitap (Kuran) Da Cuma

«Ey İmân edenler! Cuma günü namaz için çağrıldığı (ezan okun¬duğu) nda Allah'ın zikrine (namaz kılıp O'nu anmaya) acele edin; ahm-satınu bırakın. Bilseniz bu sizin için daha hayırlıdır. Namaz kı¬lınınca yeryüzüne yayılıp Allah'ın lûtfu kereminden rızık isteyin (işinizin basma geçip çalışın). Allah'ı çok anın ki saadete erişesiniz.» [Cuma suresi 9-10 ayet.

Sünnette Cuma :

Bu hususta birçok sahih hadîs rivayet edilmiştir. Hepsini buraya nakletmemize konumuzun hacmi müsait değildir. Bunlardan ancak birkaç tanesini teberrüken buraya alıyoruz :
«Güneşin üzerine doğduğu en hayırlı gün, Cuma günüdür. O günde Âdem (A.S.) yaratılmış, o günde Cennete konulmuş ve o gün¬de Cennetten çıkarılmıştır. Kıyamet ancak cuma günü kopacak.» [789]

«Zaman bakımından en son gelenleriz, kıyamet gününde ise ön¬de bulunanlarız. Ne var ki onlara bizden önce, bize de onlardan son¬ra Kitap verilmiştir. Sonra da şu Cuma günü Allah'ın onlara farz kıldığı günleri idi, ayrılığa düştüler bu konuda? Allah bizi bu güne eriştirdi. Bu bakımdan diğer insanlar bu gün konusunda bize tabi'-dirler ; Yahudiler yarın (Cumartesi), Hıristiyanlar yarından sonra pazar günü...» [790]

«Kim önemsiz görerek, aldırış etmiyerek üç cuma namazını ter-kederse Allah onun kalbini mühürler; (artık o kalbe ne hayır ne de feyiz girer).» [791]

«Ciddi bir özür olmaksızın kim cumayı terkederse, artık silinmi-yen ve değiştirilmiyen bir kitaba münafık olarak yazılır.» [792]

( Sahih-i Müslim.- Ebû Dâvud - Nesâi - Tirmizi : Ebû Hüreyre (R.A.) den.
[790] Buharı - Müslim - Nesâi - Ebû Hüreyre (R.A.)'den.
[791] Ashab-ı Sünen - El-Kâkim : Ebû Ca'd Ed-Damriy (R.A)'den.
[792] Eş-Şafii : İbn Abbas (R.A.)'dan.
Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla İslam Fıkhı, Uysal Kitabevi: 1/478-479.)

Cumanın vücubunun şartları
Cumanın bir kimseye farz olması için şartları vardır

Cuma Namazı Farz-ı Ayn'dir.

Müslüman, akıl, baliğ olan ve yolculuk halinde -bulunmayan her erkeğe farzdır. Bir kısmının kılmasıyla diğerlerinden kalkmış olmaz.
Bunu biraz daha açıklayacak olursak şöyle sıralayabiliriz: Cumanın vâcib olması için bir takım şartlar var :
1. Müslüman olmak.
2. Erkek olmak,
3. İkaamet halinde (eyleşik) bulunmak, seferi olmamak
4. Sıhhati yerinde olmak,
5. Hür olmak,
6. Cumaya yürüyerek gidecek kudrette bulunmak.

Cumanın Edasının Şartları :

Cumanın edası, (yani yerine getirilmesi) nin beş şartı vardır :
1. Şehir veya. şehir hükmünde olan yerde kılınması,
2. Sultan veya görevlendirdiği kimsenin kıldırması,(Devlet başkanı veya onun izin verdikleri)
3. Namazdan önce hutbe okunması,
4. Cemaat bulunması,(Hanefi mezhebinde dört kişinin bulunması cumanın kılınması için yeterlidir)
5. Vaktin devam etmesi.(Cuma öğlen namazı vaktinde kılınır vakit geçtikten sonra kılınmaz demektir)


Hutbenin Birtakım Farzları Ve Sünnetleri Var :

Hutbenin iki farzı var :
1. Vakit,
2. Allah'ı zikretmek.
O halde zevalden önce veya namazdan sonra hutbe okunursa, kılman namaz caiz olmaz.
İkinci farz sadece «Zikrullah» olduğuna göre. Hutbede bir Tahmîd, bir Tehlil veya bir Tesbîh söylemek kâfi gelir. Yani imamın hutbe niyetiyle Elhamdülillah demesi hutbenin farziyeti için yeterlidir. Ancak bununla yetinmek mekruhtur. Ayrıca, hutbede bunlardan birini söylerken hutbe niyetiyle söylemek gerekir. Yoksa aksırdığı için EI-Hamdulil-lah derse, farz yerine gelmemiş olur. Bunda icmâ' vardır.

I) Hutbenin Sünnetleri :

Hutbenin sünnetleri on beştir :
1. Taharet,
O halde abdestsiz ve cünüp kimsenin hutbe okuması mekruh¬tur.
2. Ayakta durup okumak,
Bir özür yokken oturarak okumak mekruhtur. Ancak fazla yaş¬lılıktan veya başka bir özürden dolayı ayakta duramıyorsa, o tak¬dirde oturarak okumasında kerahet yoktur.
3. Cemaate yönelerek okumak,
O halde hatip hutbe okurken göğsünü cemaatten ayırmamalidir; gece başıyla gerektiğinde sağa sola hafif bir iltifatta bulunabilir. ukahadan bir kısmına göre, yüzünü de cemaatten döndürmesinde erahet vardır.
4. Hutbeye başlarken içinden taavvüzde bulunmak, yani
Euzü Bitlahî Mine'ş-Şeytanî'r-Recîm demek,
5. Cemaatin duyabileceği bir sesle okumak,
O halde cemaat duymayacak kadar sesini alçaltırsa, kerahet iş¬emiş olur.
6. Hutbeye El-Hamdu lillah ile başlamak,
7. Allah'a lâyık olduğu ölçü ve anlamda sena etmek,
8. İki şehadeti getirmek,
Eşhedu enlâ ilahe illallah ve eşhedu enne Muharnmeden abduhu vs resulünü, demek.
9. Peygamber (A.S.) Efendimize Salât-u selâm getirmek,
10. Öğüt ve tezkir,
11. Kur'ân'dan âyet okumak,
Bunun ölçüsü, ya üç kısa âyet veya o nisbette uzun bir âyet oku¬maktır. [847]
12. Hamd ile senayı ve Peygamber Efendimize Salât-u selâm'ı ikinci hutbede de söylemek,
13. Bütün müslü manlar a dua etmek,
14. Her iki hutbeyi, Tıval-i Mufassal'd an olan bir sure uzunlu¬ğunda tutmak,
O halde hutbeyi belirtilen ölçüden fazla uzatmak mekruhtur. Günümüzün hatiplerinizi çoğu bu sünnete riayet etmemektedir.
15. İki hube arasında oturmak,
İki hutbe arasında, en az üç kısa âyet okunacak kadar bir za¬man oturmak sünnettir. Mezhebin zahiri budur.

Hutbenin Minber Üstünde Okunması :

Hutbenin minber üstünde okunması da Sünnettir. Çünkü bu, fiil-i Resûlüllah ile sabit olmuştur. Minberin yüksekliği camiin yüklüğüne göre ayarlanır.
Hatibin sesini iyice yükseltmesi :
Hatibin hutbeyi cemaate duyuracak kadar sesini yükseltniesi müstehabdır. Ne var ki ikinci hutbede, birinciye nisbetle sesi biraz alçaltmak müstehabdır.

J) İkinci Hutbede Dualar Yapılırken :

Sesi Duyulmuyacak Kadar Alçaltmak Doğru Mudur?

Kaynak eserlerimizin hemen hepsinde, özellikle Fetâvâ-yi Hin-diyye, Bahrirâik, El-Muhît gibi muteber kitaplarımızda her iki hut¬bede de cemaat işitecek kadar sesi yükseltmek müstehabdır, denil¬mektedir. Ancak ikinci hutbede sesi biraz alçaltmak daha uygundur. Bundan maksad, cemaatin işitemiyeceği kadar değil, birinci hutbe¬ye nisbetledir.
Durum bu olunca, günümüzün hatiplerinin bir kısmının ve bazı beldelerde çoğunun veya hepsinin ikinci hutbede dua yaparken se¬sini olduğu gibi kesmesi ve bunları içinden okuması, ne ile yorum¬lanabilir? Hutbenin hem sünnetine, hem müstehabatına uymayan davranışı kim ortaya çıkarmıştır? Böyle yapmak bid'addır. Hatip-imizin bid'addan kaçınması gerekir.
k) O halde özellikle ülkemizde hatiplerin daha çok sünnete uymayan üç hareketi göze batmaktadır :
1. Hutbeyi uzatmak, namazı kısa tutmak,
2. Hutbede sağa sola lüzumundan fazla meyletmek,
3. İkinci hutbede duaları gizli okumak.
Hatip Hutbeye Çıkınca Artık Ne Konuşma, Ne De Namaz Vardır :

Hatip hutbeye çıktıktan sonra artık ne konuşulur, ne de namaz
kılınır, imameyn'e göre; henüz hutbeyi okumaya başlamadan önce namaz kılınabilir. Gerekirse o esnada konuşulabilir. Birinci görüş daha uygun kabul edilmiştir. Bununla beraber ikinci görüşle de fet¬va verilebilir.
Bu durumda artık ne konuşur, ne selâm verilir, ne de selâm ve¬renin selâmı cevaplandırılır. Ne aksırırken açıktan El-Hamdu lillah denir, ne de böyle diyene açıktan dua yapılır.
Fıkıh okutmak, bununla ilgili kitaplara bakmak ve bazı notlar tutmak hususunda farklı görüşler ortaya konmuştur Kimine göre böyle yapmak ta mekruhtur. Kimine göre, belirtilen şeyleri yaparken sesli konuşulmadığı takdirde bir sakınca yoktur. Gerektiği takdirde el yada baş ve göz işaretiyle yürütülebilir. Sahih olan, ikincilerin görüşüdür, Bununla beraber hatip hutbeye çıktığında her şe¬yi bırakıp onu dinlemek, hutbenin ve cumanın amacına ve gaayesi-ne daha uygundur. Bu bakimdan fukahanın çoğu hutbe okunurken Peygamber (A.S.) Efendimize salâvat getirmek bile mekruhtur, demiştir
Namazda İşlenmesi Haram Olan Şeyler Hutbede De Haramdır:

Namazda yapılması, işlenmesi haram sayılan şeylerin hutbede de işlenmesi haramdır. Bu bakımdan hatibin hutbe esnasında bir şey iyiyip içmesi, hutbenin ruhuyla bağdaşmıyan sözler sarfetmesi mek¬ruhtur. El-Hulâsa sahibi özellikle bu husus üzerinde durmuştur
Hutbe Okunurken Nasıl Oturulur?

Dinimiz bu konuda kolaylık getirmiştir. Çünkü hutbe namaz öl¬çüsünde bir ibâdet değildir. Bu bakımdan hutbenin rahat dinlenme¬si matlûbdur. O halde diz çöküp oturulacağı gibi, bağdaş kurup otur¬mak veya kolay gelen bir şekilde yer almak caizdir. Ama namazda oturur gibi oturmaya alışkın olanlar için öyle oturmak daha uygun dur. Bunun müstehab olduğunu söyliyenler de var.
Hatip henüz hutbeye başlamadan cemaatten biri nafile kılmaya başlar da bu esnada hatip hutbeyi okursa, başladığı nafileyi secde ile bağlamamışsa, olduğu yerde keser. Secde ile bağlamışsa iki rek'at olarak kılıp hemen selâm verir
Hutbenin Mekruhları
Hutbenin sünnetlerini terketmek mekruhtur. Ayrıca, hutbe okunurken konuşmak ve konuşan birini konuşmaması için uyarmak tahrîmen mekruhtur. Hatta hatip ile cemaatin dinî meselelerde soru-cevap şeklindeki konuşması dahi Hz. Peygamber'den bu yönde bazı uygulamalar rivayet edilmekle birlikte cami disiplinini bozacağı gerekçesiyle hoş karşılanmamıştır. Hutbe dinleyenlerin sağa sola bakmaları, selâm verip almaları da mekruhtur. Hatta Hz. Peygamber'in adı anıldığı zaman ya sessiz kalmalı ya da içinden salâtü selâm etmelidir. Hutbe esnasında namaz kılmak dahi mekruhtur.

Hatip Minbere Çıkıp Oturunca :

Hatip minbere çıkıp oturunca minber karşısında durularak ezan okunur. Hutbe bitince ikaamet getirilerek cuma namazı kılınır. Bu¬güne kadar devam edegelen sünnet budur.

CUMA NAMAZININ KILINIŞI
Cuma günü öğle vaktinde ezan okunur (dış ezan). Camiye girince vakit uygunsa iki rek‘at tahiyyetü'l-mescid, ardından dört rek‘at sünnet kılınır. Bu, cumanın ilk sünnetidir. Hatip minbere çıkmadığı sürece bu namazlar kılınabilir. Ama hatip minbere çıkmış ise, onu dinlemek daha uygundur. Sonra cami içinde bir ezan daha okunur (iç ezan), arkasından minberde imam, cemaate hutbe okur. Bu hutbeden sonra kamet getirilerek cuma namazının iki rek‘at farzı cemaat halinde kılınır ve imam açıktan okur. Bundan sonra dört rek‘at sünnet kılınır. Bu dört rek‘at, cumanın son sünnetidir. Son sünnetten sonra 4 rekat Zuhiri Ahir ve 2 Rekatta vaktin sünneti adıyla namazlar vardır bunları dileyen kılar dileyen kılmaz. Şahsen biz Kaza borcu olup ta Zuhiri Ahiri kılmayanlara bu namazı geçmişte ki öğlen namazı kazası olarak kılmayı tavsiye ederiz.

NOT: CUMA GÜNÜ ÖĞLEN NAMAZI YOKTUR CUMA NAMAZI VARDIR. EĞER KİŞİ CUMA NAMAZINI BİR SEBEPLE KILMAMIŞ İSE ANCAK O GÜNÜN ÖĞLEN NAMAZINI KILMASI LAZIMDIR.

ALLAH razi olsun hocam. cuma namazi ile ilgili bilgiler cok kapsamli ve derli toplu.

güncel...

Cuma Gününün Fazileti

Cuma günü, büyük bir gündür; Allah Teala, İslamı ve müslümanları onunla şereflendirmiştir. Allah Resulu (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:"Üzerinde güneşin doğduğu en hayırlı gün Cuma günüdür. O gün Adem (a.s.) yaratılmış, o gün cennete sokulmuş, o gün yere indirilmiş, o gün tevbesi kabul edilmiş, o gün ölmüştür. O gün kıyamet kopar ve o gün cennettekilerin Allah Teala'yı anma günüdür."(Müslim)

Cuma Namazı Farz-ı Ayn'dir.

Müslüman, akıl, baliğ olan ve yolculuk halinde -bulunmayan her erkeğe farzdır. Bir kısmının kılmasıyla diğerlerinden kalkmış olmaz.
Bunu biraz daha açıklayacak olursak şöyle sıralayabiliriz: Cumanın vâcib olması için bir takım şartlar var :
1. Müslüman olmak.
2. Erkek olmak,
3. İkaamet halinde (eyleşik) bulunmak, seferi olmamak
4. Sıhhati yerinde olmak,
5. Hür olmak,
6. Cumaya yürüyerek gidecek kudrette bulunmak

allah razi olsun hocam .sayenizde herseyi ayrintilari ile ögreniyoruz.

güncel

rahman razi olsun hocam.