Yapılan İyiliklere Teşekkür Etmek ...

Teşekkür, bir bakıma, yapılan iyiliğin idraki içinde olduğumuzu iyilik yapana izhar etmek, memnuniyetimizi ifâde etmektir. Dilimizde, insanlardan gelen iyiliğe karşı izhâr edilen şükrü, teşekkür kelimesiyle ifade ederiz. "Şükr" kelimesini ise, aynen "hamd" gibi Allah için kullanırız.

Dinimiz, sâdece Allah'tan gelen nimetlerin şükrünün edasına kıymet vermez, insanların yaptığı iyiliklere karşı teşekkür etmeyi de bir borç kılar, buna da öbürü kadar kıymet verir. Hamd, kulluk borcu ise, teşekkür de insanlık borcudur. İslâm dini, mensuplarına, Allah'a hamd etmeyi emrettiği gibi, iyilik yapan insanlara da teşekkür etmeyi emretmektedir.

Üsâme İbnu Zeyd (radıyalahu anhümâ) anlatıyor: "Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki:

Kim, kendisine yapılan bir iyliğe karşı, bunu yapana: "Cezâkellâhu hayran (Allah sana hayırlı mükâfaat versin!)" derse teşekkürü en mükemmel şekilde yapmış olur." [Tirmizî, Birr 86, (2036).]

Senâ, övme demektir. Ancak, yapılan iyiliğe karşı izhâr edilecek minnet duygumuzu teşekkür olarak ifâde ediyoruz. Aslında iyiliğe iyilikle, aynı cinsten amelle mukabele esastır. Fakat her iyiliğe anında aynı cinsten amelle mukabele etmek mümkün olmaz, bu noktada insanoğlu acizdir. Öyle ise teşekkürümüzü sözle ifâde etmemiz gerekir. Bazıları: "Mükâfaat vermekten elin kısa kalırsa, dua ve teşekkürde dilini uzun tut." demiştir.

Sadedinde olduğumuz hadiste Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm), yapılan iyiliğe karşı, anında yapılacak en mükemmel sözlü mukâbelenin, iyilik yapana: "Senin bu iyiliğin, benim nazarımda o kadar kıymetlidir ki, karşılığını bizzat vermekten acizim, onu ancak Allah verebilir, dünyada veya âhirette, bana bedel O, sizi mükâfaatlandırsın." mânasında olmak üzere "Cezâkellahu hayran" demek olduğunu belirtiyor.

Hz.Câbir (radıyalahu anh) anlatıyor: "Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm):
"Kim bir ihsana mazhar olursa, bulduğu takdirde karşılığını hemen versin, bulamazsa, verene senâda bulunsun. Zira onu övmekle, teşekkürünü yerine getirmiş olur. Ketmeden (karşılık vermeyen) nankörlük etmiş olur." dedi.

Tirmizî'nin rivayetinde şu ziyâde var: "... Kim de kendisine verilmeyenle süslenirse iki yalan elbisesi giyen gibi olur." [Tirmizî, Birr 86, (2035); Ebu Dâvud, Edeb 12, (4813, 4814).]

Bu hadiste Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) yapılan iyiliğe, aynı cins bir iyilikle mukabelenin esas olduğunu belirtiyor. Zira "ihsan" diye tercüme ettiğimiz kelimenin aslı atâ'dır, maddî bağış demektir. Dilimizde atiyye de denir. İyiliğe iyilikle ânında mukabele edilemiyorsa, senâ edilmelidir, yani sözle, memnuniyetimizi ifade edici, iyilik yapanı memnun edici bir ifadede bulunulmalıdır. Bu ona teşekkür etmek veya dua etmek suretiyle gerçekleşir. Hadis: "Senâ eden teşekkürünü yerine getirmiş olur" buyurmaktadır.

Ketmetmek, susmak'tır. Burada, nimete mazhar olduğunu ilan etmeyen demektir. Yani "Maddî karşılık vermediği gibi, senâda da bulunmayan, ne fiille ne de sözle mukabele etmeyen nankörlük etmiş olur." Hadisin aslında nankör kelimesinin yerine "küfretmiş olur" diye tercüme edilebilecek "kefere" tâbirini kullanır. Dilimizde, yapılan iyiliğin görülmemesine nankörlük veya küfrân-ı nimet diyoruz.

Tirmizî'nin rivayetindeki ziyadeye gelince, bu verilmeyenlerle süsleneni iki yalan elbisesi giyene benzetmektedir. Bu ne demektir?

Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) bunu, bir kadına söylemiştir. Zikri geçen kadın Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)'a gelerek sorar:

"Ey Allah'ın Resûlü! Benim bir ortağım (kuma) var. Kocamın bana vermediği bir şeyi sanki vermiş gibi davransam bundan bana bir günah gelir mi?"

Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm), yukarıdaki cevapla bu davranışı, "çifte yalan" olarak tavsif buyurur. Burada birinci yalan: "Kocam bana verdi" demesidir. İkinci yalan da: "Kocam beni kumamdan daha çok seviyor" görünümünü ortaya koymasıdır.

Hattâbî şu açıklamayı kaydeder: "Vaktiyle Araplar arasında bir adam, kendisini halka iyi ve muhterem bir adam olarak gösterebilmek için eşraf tarafından giyilen bir takım giyermiş. Böylece halkın güvenini kazanmak istermiş, çünkü eşraftan olan yalan söylemezmiş. Halk da onu bu kıyafetle görünce sözlerine itimad eder, yalan şehadetlerine inanırmış. Adam bu takımı ile kendisini sâdıklara (doğru söyleyenler) benzetebildiği ve dolayısıyla yalanının sebebi giydiği takımı olduğu için, halk, bu takıma "sevbeyu zûr" (iki yalan elbisesi, yalan takımı) adını vermiştir."

Şu halde, Resûlullah (asv), gösteriş için yalana dayanan sahte davranışları, halk arasında darb-ı mesel olarak yaygınca kullanılan bir tâbirden istifade ederek "yalan takımı giyme"ye benzetivermiştir.

Ebu Saîd (radıyalahu anh)'den gelen bir rivayette, Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) şöyle buyurmuştur: "Halka teşekkürde bulunmayan Allah'a da şükretmez." [Tirmizî, Birr 35, 1955); Ebu Dâvud, Edeb 12, (4811).]

İslâm'ın insanlara olan teşekkür borcunun ödenmesine verdiği ehemmiyeti gösterecek bundan daha veciz ifâde olamaz. Zira burada, insana teşekkür etmek, Allah'a hamdetmeye denk tutulmaktadır.

Kadı İyaz, hadise iki vecihten açıklama getirir:

1. Resûlullah'ın böyle hükmetmesinin sebebi şudur: Kul, Allah'a olan şükrünü, Allah'a itaat ve emirlerini ifa ile eksiksiz olarak yerine getirebilir. Allah'ın emirlerinden biri de, Allah'ın nimetlerinin kendine ulaşmasında vasıtalar durumunda olan insanlara teşekkür etmek olunca, bu emre uymayan, Allah'ın kendisine olan nimetlerinin şükrünü ödememiş olur.

2. Tabiatında, insanlardan gelen iyiliklere karşı nankörlük ve teşekkür etmeye kıymet vermemek bulunan bir kimse, nimetleri sebebiyle Allah'a küfran-ı nimette bulunup şükrü terketmeyi de âdet edinir. Öyleyse teşekkürle yakından bağlı bulunan şükrü, Cenab-ı Hakk, tek başına kabul etmeyecektir.

Hz. Enes (radıyalahu anh) anlatıyor: "Muharcirler hicretle Medine'ye gelip (Ensar'ın yardımlarını gördükleri) vakit şöyle dediler:

"- Ey Allah'ın Rasûlü! Biz, çok maldan böylesine cömertce veren, az maldan da yardımı böylesne güzel yapan aralarına inmiş bulunduğumuz şu Medinelilerden başka bir kavmi hiç görmedik! Bize bedel işlerimizi yaptılar, hayatımızı düzene koymada yardımcı oldular. Biz (hicret ve ibadetlerimizle kazandığımız) sevapların hepsini onlar alacak diye korkuyoruz!"

Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) onlara şu cevabı verdi:

"- Hayır! Onlar sizin dua ve teşekkürlerinizden hâsıl olan sevabı alacaklar." [Tirmizî, Kıyâmet 45, (2489); Ebu Davud, Edeb 12, (4812).]

1. Rivâyetin bir vechinde hadis şöyle başlar: "Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) hicretle Medine'ye gelince (daha önceden hicret etmiş bulunan) Muhacirler, kendisine gelerek şöyle dediler..."

2. Burada dikkat çeken mühim bir husus, Ensâr'ın yardımlarından Muhacirîn'in ne kadar memnun kalmış olduğudur. Zengin olandan da fakir olandan da imkânlarının âzamî ölçüsünde yardım gördükleri ifade edilmektedir. Ev, hurmalık, tarla temini gibi hususlarda Ensar'ın yardımı meşhurdur. Her biri mevcut mallarının yarısını muhacir kardeşine vermiş idi. Ziraat işleri ortak yapılır, elde edilen meyve ve diğer mahsulât paylaşılıyordu. Arada teessüs eden kardeşlik, imandan gelen, Allah'ın rızasına bakan bir kardeşlik olduğu için sözden ibâret değildi, gerçek bir kardeşlikti. Hatta tatbikata bakılınca kan kardeşliğinden daha ileri bir kardeşlikti. Verâset hakkı da işin içine girince, bu dinî hukukî kalbî bir mahiyet kazanmıştı. İkinci hanımını boşayıp muhacir kardeşine nikahlama derecesine ulaşan bir kardeşliği bugün görüp bildiğimiz herhangi bir kardeşliğe benzetebilmemiz mümkün değildir.

İşte beşer hafsalasının almıyacağı, hayal bile edemiyeceği böyle bir yardım karşısında Muhacirler endişeye düşmeye başlarlar: Bizim Allah yolunda hicret ederek, namaz, oruç, sabır, cihad... gibi çeşitli ibadetler yaparak kazandığımız ve kazanacağımız sevaplar hep bunlara gitmesin? Sevaplarımızdan mahrum kalmayalım? Endişelerini Resûlullah'a açarlar.

Bu mürâcaat ve mürâcaatta ifade edilen endişe Ensâr'dan duydukları memnuniyeti dile getirmede en beliğ bir üslubtur, daha eblağını düşünmek mümkün değildir.

3. Teşekkür bahsini ilgilendiren ve teşekkürün ehemmiyetini belirten husus, hadisin son kısmı, Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)'ın, endişeye düşen Muhacirleri teselli etmek için beyan ettiği hakikattır:

"- Size yardım eden Ensar'ın o büyük yardımlarına, sizin teşekkür ve dualarınızdan hasıl olan sevap yetecektir. Diğer hayırlı işlerinizin, ibadetlerinizin sevabı size kalacaktır."

Bu cevapla Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm), mazhar olunan iyilikler mukabilinde, yapılan dua ve teşekkürlerin ehemmiyetini de belirtmiş olmaktadır.

Şârih Tîbî merhum, bu müracat ve sevabı bir başka şekilde yorumlamıştır. Der ki: "Muhacirler, şunu demek istemişlerdir: "Ensar, kendilerini meşakkat ve yorgunluğa atıp rahat ve imkanlara bizi ortak etmekle zaten sevab kazanıyorlar, biz onlara nasıl karşılıkta bulunalım?"

Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) bu görüşe katılmayıp şöyle demiştir:

"Hayır, mesele zannettiğiniz gibi değildir. Siz onlara, yaptıklarına karşılık dua ve teşekkürü ifa ettikçe onların mükâfaatlanmasına sebep olursunuz."


HAKEM B. UMEYR'DEN (r.a) : RASULALLAH (s.a.v) BUYURDU Kİ

"KİM SİZE BİR İYİLİKTE BUUNURSA SİZDE ONA BİR KARŞILIK VERİN. EĞER BİR ŞEY BULAMAZSANIZ ONA DUA EDİN."

-------------------

HZ. AİŞE (r.a): RASULALLAH (s.a.v)BUYURDU Kİ

" KİME BİR İYİLİK YAPILMIŞSA ONA BİR KARŞILIK VERSİN. EĞER BUNA GÜCÜ YETMEZSE, İYİLİK YAPANI HAYIRLA ANSIN; ÇÜNKÜKİŞİ KENDİSİNE İYİLİK EDENİ HAYIRLA ANDIĞI ZAMAN ONA TEŞEKKÜR ETMİŞ OLUR."

-----------------------

HZ. AİŞE'DEN (r.a) ;

RASULALLAH (s.a.v) BANA ---ÇA GELİRDİ. BİR DEFASINDA "EY AİŞE

ŞU BEYİTLERİNİ NE YAPTIN ?" DİYE SORDU.BENDE "HANGİ BEYİTLERİ
SORUYORSUN YA RASULALLAH (s.a.v) ? ÇÜNKÜ BENDE BEYİTLER
ÇOKTUR" DEDİM. RASUL-İ EKREM (s.a.v) "ŞÜKÜR HAKKINDAKİLERİ"
DEDİ.BEN "EVET, ANAM BABAM SANA FEDA OLSUN YA RASULALLAH
ONLAR YANIMDA" DEYİP KENDİSİNE ŞÜKÜRLE İLGİLİ BAZI ŞİİRLER
OKUDUM. RASULALLAH (s.a.v) ŞÖYLE BUYURDU:" YA AİŞE,YÜCE
ALLAH (cc) KIYAMET GÜNÜNDE İNSANLARI HAŞRETTİĞİNDE ,KULLARI
TARAFINDAN KENDİSİNE İYİLİK YAPILMIŞ OLAN BİR KULUNA, 'O' NA
TEŞEKKÜR ETTİN Mİ?' DİYE SORAR,O KUL DA ,"YA RABBİ, BEN O
İYİLİĞİ SENDEN BİLDİM VE SANA ŞÜKRETTİM" DER.CENAB-I HAK, SANA ELİYLE NİMETİMİ ULAŞTIRDIĞIM KULUMA TEŞEKKÜR ETMEDİK ÇE BANA ŞÜKRETMİŞ OLMAZSIN" BUYURUR

---------

EŞ'AS B. KAYS'TAN (r.a) RASULALLAH (s.a.v) buyurdu ki;

ALLAH'A (cc) EN ÇOK ŞÜKREDENİNİZ , İNSANLARA EN ÇOK TEŞEKKÜR

EDENİNİZDİR. BİR DİĞER RİVAYETTE; İNSANLARA TEŞEKKÜR ETMEYEN ALLAH'A (cc) ŞÜKRETMİŞ OLMAZ.

Bu gerekli bir konuydu rabbim razı olsun gespesnt sitede gördükleri iyliklere karşılık teşekkür edenlerin niçin ettiğini ve edenlerinde olması gerekeni yaptığını bilmesi açısından.vesselam

güncel...

yüce rabbim bu stede bulunan ve sadece ve sadece Allah rızası için bizden yardımlarını esirgemeyen hocalarımızdan razı olsun inşaALLAH Allaha c.c sonsuz şükürler olsunki bizlerin yolları sizlerle kesişti sebep olanlardan Allah razı olsun .....

güncel......

Allah bu siteyi açanlardan, Haydar hocamdan, Ulvi hocamdan Havasul esrar kardeşimden Can Mümine sultan kardeşimden, ve tüm hocalarımızdan razı olsun rahmet ve merhameti üzerinize olsun daima amin..

güncel........

Cezâkellâhu hayran (Allah sana hayırlı mükâfaat versin!)

emegi gecen herkezden ALLAH razi olsun tesekkürrrleeerrr.

güncel...

güncel.

ALLAH bu siteyi açandan....
sitenin vasıtasıyla ALLAH rızası için bize dualarıyla yardımcı olan hocalarımızdan...
ve her buradaki her duaya el açıp amin YA RABBİ diyen mübarek tüm güzel kalpli kardeşlerimden razı olsun....


biz kocaman ve çok güçlü bir aileyiz

emegi gecen herkezden ALLAH razi olsun tesekkürrrleeerrr.

güncel .............
Cezakellahu Hayran...!!

Cezakellahu Hayran...!!(teşk. edersem şirk olmaz dimi

ALLAH bu siteyi açandan....
sitenin vasıtasıyla ALLAH rızası için bize dualarıyla yardımcı olan hocalarımızdan...
ve her buradaki her duaya el açıp amin YA RABBİ diyen mübarek tüm güzel kalpli kardeşlerimden razı olsun....
amin amin amin
Cezakellahu Hayran...!!