Abdestin Sünnetleri Nelerdir?

Konu: Abdestin Sünnetleri Nelerdir? Ptsi Mart 15, 2010 9:11 am

Abdestin Sünnetleri Nelerdir?

Abdestin başlıca
sünnetleri şunlardır:

1 - Abdeste başlarken ilk olarak temiz olan elleri
bileklere kadar yıkamak... Eğer eller temiz değilse, onu yıkamak farzdır. Çünkü,
eller temizleme âletidir. Başka uzuvları kirletmemesi için öncelikle yıkanması
gerekir.

2 - Abdeste "Eûzü - Besmele" ile başlamak... Besmelenin,
abdestin başlangıcında, elleri yıkarken çekilmesi gerekir. Unutulsa, sonra
hatırlandığında söylense, sünnet yerine getirilmiş olmaz. Çünkü, abdest fiili,
yemek fiili gibi değildir. Abdest bütünüyle tek bir fiildir. Halbuki yemekte her
lokma bir fiildir. Yemeğin başlangıcında besmele unutulsa da, sonradan
hatırlandığında söylense, sünnete riâyet edilmiş olur. Hadîs-i şerîf`te, abdeste
başlarken, besmele çekmeyenin abdestinin tam ve kâmil bir abdest olmayacağı
belirtilmiştir. Bir diğer hadîste ise, "abdestini besmele ile alanın her tarafı
temiz ve pâk olur. Besmele çekmeyenin ise, sadece abdest yerleri pâklanır"
buyurulmuştur. * Hanbelîlere göre, abdestin başlangıcında, besmele çekmek
vâcibdir. Kasden terkedilirse, abdest bozulur. Unutularak terkedilirse, abdest
bozulmaz, ancak sevabı noksanlaşır. Aslında besmele, "her hayrın başıdır." İslâm
nişanı olan bu mübârek kelimeyi sadece abdest, namaz gibi ibadetlerde değil,
hayırlı ve meşrû` olan her işin başlangıcında söylemek gerekir. Nitekim hadîs-i
şerîfte, "Allah`ın ismi ile başlanmamış bütün işlerin hayır ve bereketten uzak,
noksan ve kısır kalacağına" işaret buyurulmuştur.

3 - Niyet etmek.
Niyet, elleri veya yüzü yıkarken olmalıdır. Niyetten kasıd, abdest aldığının
kalben şuurunda olmak ve bilmektir. Dil ile söylenmese bile, kalbde abdest almak
arzusunun bulunmasıyla niyet tamam olur. * Mâlikîlere ve Şâfiîlere göre,
abdestin başlangıcında niyet etmek farzdır. Şâfiîlerde bunun yüz yıkanırken
yapılması gerekir. Hanbelîlere göre ise, niyet, abdestin sıhhatının şartıdır.
Niyetsiz abdest sahîh olmaz.

4 - Abdestin başlangıcında misvak
kullanmak, yani, dişleri temizlemek...Dişleri olmayan veya dişleri olup da diş
etlerindeki rahatsızlık sebebiyle misvak veya fırça kullanmaktan eziyet duyan
veya abdest aldığı anda yanında fırça veya misvağı bulunmaya bir kimse,
dişlerini ve diş etlerini baş ve şehadet parmakları ile iyice ovalayarak yıkar.
Resûlüllah Efendimizin beyanına göre misvakla dişleri temizleyerek kılınan
namaz, diş temizliği yapılmadan kılınan namazdan yetmiş derece daha
fazîletlidir. Kadınların oruçlu olmadıkları zaman, sakız çiğnemeleri, misvak
yerine geçer.

5 - Üç kere mazmaza, üç kere de istinşak yapmak...
Mazmaza, ağzın içini su ile doldurmak ve bu suyu ağızda dolaştırıp ağzın her
tarafını ıslattıktan sonra atmaktır. İstinşak ise; suyu burnun içine çekerek
yumuşak yerlerine ulaştırmaktır. Suyu burnuna nefesle çekmek şart değildir.
Burna akıtmak suretiyle de istinşak gerçekleşir. Mazmaza ve istinşak sünnet-i
müekkededir. Önce mazmaza, sonra istinşak yapılmalıdır. Ve her biri üçer kere
olmalıdır. Her seferinde de ağza ve burna yeni su alınmalıdır. Bu hususlardan
biri terkedilirse, bu sünnet yerine getirilmiş olmaz. Abdestte sünnet olan
mazmaza ve istinşak, gusülde farzdır. 6 - Mazmaza ve istinşakda mübalâğa
yapılması... Yani mazmazada suyu boğaza kadar vardırmak ve istinşakda suyu
burnun katı yerine kadar çekmektir. Oruçlu kimseye mübalâğa gerekmez. Çünkü,
boğaza su kaçıp da orucu bozma tehlikesi vardır.

7 - Abdesti tertip
üzere almak... Yani önce yüz, sonra kollar, sonra başa mesh, sonra da ayakları
yıkamak tertibiyle abdest almak... Bu tertibe riayet edilmese de abdest câizdir.
Ancak sünnet terkedilmiş olur. Şâfiîler ve Hanbelîlere göre tertibe riâyet
farzdır.

8 - Yıkamaya sağdan başlamak... Yani kol ve ayakların önce sağ,
sonra sollarını yıkamak. Bu sünnet çift âzalar içindir.

9 - Yıkamayı
üçlemek... Yani abdestte yıkanan her âzayı ayrı üç su ile üç kere yıkamak.
Bunlardan birinci yıkayış farz, diğerleri sünnettir.

10 - El ve ayakları
yıkamaya parmak uçlarından başlamak...

11 - El ve ayakları yıkarken
parmakların arasını hilâllemek, yani parmak aralarını ovmak. El parmaklarının
hilâllenmesi; yıkanmayan elin parmaklarını, yıkanan elin parmaklarının arasına
geçirerek ovmaktır. Ayakların hilâllenmesi ise, el parmaklarından birini ayak
parmaklarının aralarına sokup ovmaktır. Ayakları hilâllemenin en güzel şekli;
hilâllemeye sağ ayağın serçe parmağından başlayarak sol ayağın serçe parmağında
bitirmektir. Ayaklar akar suya sokulsa bile, hilâllemek müstahsendir.

12
- Yüz, üç kere yıkandıktan sonra, sık olan sakalı bir avuç su ile alttan
hilâllemek... Sakalın hilâllenmesi, sakalın arasına alttan parmak sokularak
kılların aşağıdan yukarı doğru ayrılmasıdır.

13 - Başın tamamını bir su
ile meshetmek. Buna kaplama mesh denir. Yapılışı şöyledir: Her iki el tamamen
ıslatılır. Sonra bu iki elin küçük ve orta ve adsız parmakları birbirine
birleştirilerek başın ön tarafına parmak uçları birbirine değecek şekilde
yerleştirilir. Ve bu parmaklar başın ön tarafından enseye kadar çekilir. Sonra
da iki elin ayaları başın iki tarafına yapıştırılarak ense tarafından başın
önüne kadar çekilir. Bu suretle kaplama mesh yapılmış olur.

14 -
Kulakları meshetmek... Kulakları mesh için, ayrı suya lüzum yoktur. Başın
meshedildiği ıslaklık ile kulaklar da meshedilir. Kulakların dışı ve arkası baş
parmak ile, içi ise şehadet parmakları ile meshedilir. Serçe parmakları da oyuk
içine sokulup kımıldatılır. * Hanbelîlere göre, kulakların içini meshetmek
farzdır. Zira onlar, kulağı başa dahil sayarlar. * Şâfiîlere göre, başa yapılan
meshi üç kere tekrar etmek sünnettir.

15 -ÊBonunu iki elin arkası ile
meshetmek... Boğaz meshedilmez. Boynun meshi, el yeniden ıslatılmadan, elin
arkasındaki yaşlık ile yapılır.

16 - Abdest âzalarını, üstüne su
döktükçe ovalamak...

17 - Abdest âzalarının yıkanmasına aralıksız devam
etmek. Yani, âzalardan herhangi biri kurumadan diğerlerini de yıkamalıdır. (Buna
"vila" veya "müvalât" denir). Ancak havanın sıcaklığı sebebiyle yıkanan âza
hemen kurursa, bu sünnet terkedilmiş olmaz. * Mâlikîlere göre, müvalât, abdestin
farzlarındandır.

Mehmet Dikmen

__________________

Allah'a ibadet edin ve O'na hiçbir
şeyi ortak koşmayın. Sonra anaya, babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara,
akraba olan komşulara, yakın komşulara, yanında bulunan arkadaşa, yolda
kalanlara, sahip olduğunuz kölelere iyilik edin. Şüphesiz Allah, kibirlenen ve
övünen kimseyi sevmez.
(Nisa)

» Abdestin Sünnetleri
» Abdestin Mekruhları Nelerdir?
» Abdestin Farzları Nelerdir?
» Guslün Sünnetleri
» Haccın Sünnetleri

İslamiyet ( Her Müslüman 'a Lazım Din 'i Bilgiler )

Abdestin Sünnetleri Nelerdir?

İslamiyet ( Her Müslüman 'a Lazım Din 'i Bilgiler )

İslamiyet ( Her Müslüman 'a Lazım Din 'i Bilgiler )