Diş dolgusu ve kaplama dişler gusle mani midir?

Diş dolgusu ve kaplama dişler gusle mani midir?

Boy abdesti
alırken protez veya dolgu veya takma dişlerin hükmü nedir? Bunları çıkarmak
gerekirmi?

Hanefî mezhebine göre ağız ve burnun içi vücudun dış
kısmından sayılmaktadır. Bundan dolayı farz olan gusül esnasında ağız ve burna
su verip iç kısmını ıslatmak gerekir. Diş dolgusunun ve kaplatmanın gusle mâni
olduğunu söyleyen kimseler bu esastan hareketle, dişine kaplama ve dolgu
yaptıranların gusüllerinin sahih olmadığı kanaatini
taşımaktadırlar.

Bilindiği gibi, diş çürüyünce ve içi oyulunca, ya
çekilip protez yapılmakta veya oyuk kısım doldurulmaktadır. Protez esnasındaki
yandaki dişler inceltilerek üzerine kaplama geçirilmektedir. Hâliyle bu tedavi
bir zaruretten dolayı yapılmaktadır. Zaten bugün diş tedavisinde bu iki yoldan
birisi mutlak sûrette uygulanmaktadır. Dolgu yapılmadığı takdirde çürümeye engel
olunamadığından, çürüyen diş kaybedilmektedir. Bunun önüne geçmek için de dolgu
yapılarak diş uzun bir müddet muhafaza altına alınmaktadır. Böylece bu
muamelenin zaruret olduğu kendiliğinden anlaşılmaktadır.

İşte böyle bir
zaruretten dolayı dişe dolgu yaptırılır veya kaplatılırsa, artık o dolgu ve
kaplama maddesi dişin kendisinden sayılır. Bu bakımdan da gusle bir engel teşkil
etmez.

Bu meseleye ışık tutacak bir hadise Asr-ı Saâdette de meydana
gelmişti. Sahabîlerden Afrece bin Es’ad’ın İslâmiyetten önce vuku bulan bir
savaş esnasında burnu kesilmişti. Bundan sonra gümüşten bir burun taktırdıysa da
kötü bir koku neşrettiğinden rahat edemedi. Sonunda durumu Resulullaha (a.s.m.)
anlattı. Peygamber Efendimiz, altından bir burun yaptırıp taktırmasını tavsiye
etti.1

İşte bu hadisten hareket eden, başta İmam Muhammed olmak üzere
bazı İslâm âlimleri takma ve doldurma diş yaptırmada bir mahzurun bulunmadığını;
hattâ bunun altın madeninden yapılması hususunda ruhsat bulunduğunu ifâde
etmektedirler. Bu meselenin esasını, meâlini verdiğimiz hadis-i şerifin izahında
bulmak mümkündür.2

Ayrıca boyacının tırnağındaki boya, dişlerinin
arasındaki ve oyuk dişin içindeki yiyecek artıklarının gusle mâni olmadığı fıkıh
kitaplarımızda ifâde edilmektedir. Dış dolgusu da buna benzer bir durumdur. Diş
arasındaki yemek artıklarını gidermek ve tırnaktaki yağlı boyayı temizlemek
mümkün olsa da, gusül esnasında dolgu yapılan dişin içini boşaltıp yıkamak
mümkün değildir. Bunun için dolgu da gusle mâni olmaz.

Diş kaplaması
veya dolgusu bir zarûretten dolayı yapılırsa, ki umumiyetle öyledir, bu bir nevi
çürüyen dişi tedâvi şeklidir; o zaman gusle mâni olamaz. Bu zarûretin dindar ve
selâhiyetli bir doktor tarafından tesbit edilmesi gerekmektedir. Bu vasıfta bir
doktorun tavsiyesi ile yapılan kaplamanın dinen bir mahzurunun olmadığını ve
altta kalan dişin, ağzın görünen kısmından çıkıp, görünmeyen kısmın hükmüne
geçtiğini ifâde eden Bediüzzaman Hazretleri bir mektubunda, bir sual vesilesiyle
bu durumu şöyle izah eder:

“Kaplamanın altının gusülde yıkanmaması guslü
iptal etmez. Çünkü, üstündeki kaplama yıkanıyor, onun yerine geçiyor. Evet,
cerihaların (yaraların) üstündeki sargıların zarar için kaldırılmadığından
ceriha yerine yıkanması, şer’an o yaranın gusli (yıkanması) yerine geçtiği gibi,
böyle ihtiyaca binâen sabitkaplamanın yıkanması dahi dişin yıkanması yerine
geçer, guslü iptal etmez. Ve’l-ilmü indallah, madem ihtiyaca binaen bu ruhsat
oluyor, elbette yalnız süs için, ihtiyaçsız dişleri kaplamak veya doldurmak bu
ruhsattan istifâde edemez. Çünkü, hattâ zarûret derecesine geldikten sonra böyle
umûmü’l-belvâda eğer bilerek sû-i ihtiyariyle olsa o zaruret ibâheye (mübah
olmasına) sebebiyet vermez. Eğer bilmeyerek olmuş ise zarûret için elbette cevaz
vermez.”3

Ancak çıkarılıp takılabilecek diş ve protezlerin gusül
sırasında, ağzı yıkarken çıkarmak gerekir.

Bu mesele sadece Hanefi
mezhebinde mevcuttur. Diğer mezheplere, meselâ, Şâfiî mezhebine göre gusülde
ağzın yıkanması farz olmayıp sünnettir. Bu mezhebe göre, dişin gerek dolgu,
gerekse kaplama ve protez yapılması hiçbir şekilde gusle mâni olmaz.

Ancak bu mes’elede iki cihet vardır. Onu hatırdan çıkarmamalıyız. Biri,
diş dolgu ve kaplamasına Tabib-i Hâzık dediğimiz dindar ve selâhiyetli bir
doktorun gerek görmesi... Şâyet böyle bir doktor bunun ihtiyaç olduğunu ifade
etmişse bu tedavi yapılır, gusle mani görülmez, ifade ettiğim müsaadeden
istifade edilir. Bir de böyle bir doktor, ihtiyaç olarak görmemiş buna gerek
olduğunu ifade etmemiş, lâkin süs ve zinet olarak taktırmak istemiş, sırf
gösteriş arzusundan buna lüzum görmüş.

İşte bu ikinci anlayıştan
hareketle dişini kaplatanlar, birinci derecedekilere verilen ruhsattan istifade
edemezler. Böylelerinin guslü sahih olmaz. Zira bir ihtiyaçtan, selâhiyetli bir
doktorun gördüğü lüzumdan hareket etmiyor. Süs ve zinet olsun için buna tevessül
ediyor. Mecbur olmadan yaptırıyor.

Doldurma ve kaplama dişlerin gusle
mani olduğu söylentileri bu ikinci kısım doldurmaya ve kaplamaya âit olsa
gerektir. Bunu yanlış anlayanlar, dindar ve bilgili bir doktorun ihtiyaç olarak
göstermesiyle yapılan dişlere de şâmil bir hüküm zannediyorlar, böylece
huzursuzluğa düşüyor ve yanılmalara mâruz kalıyorlar.

Nitekim değerli
fıkıh kitabı Mülteka şerhinde fetva kitabından naklen şöyle deniyor:

—
Dişini mecburen doldurtan kimse, gusülde bu dolguyu söküp atması mümkün
olmayınca, dolgunun üzerinden geçen suyla iktifa ederse, guslü sahih olur mu?

Elcevap: Olur. Şüpheye mahal kalmaz. 4

1. Tirmizi, Libas: 31; Ebû
Dâvud, Hâtem: 7.
2. Serahsî. el-Mebsût, 1:132.
3. Barla Lâhikası, s.157.

4- İzahlı Mülteka tercümesi, Taharet bahsi, s. 32
Bkz. Mehmed Paksu
İbadet Hayatımız

__________________

Allah'a ibadet edin ve O'na hiçbir
şeyi ortak koşmayın. Sonra anaya, babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara,
akraba olan komşulara, yakın komşulara, yanında bulunan arkadaşa, yolda
kalanlara, sahip olduğunuz kölelere iyilik edin. Şüphesiz Allah, kibirlenen ve
övünen kimseyi sevmez.
(Ni

sa)

» Nazar büyü var mıdır? Büyücüye gitmek caiz midir?
» EVLAT EDİNMEK CAİZ MİDİR?
» Müzik ruhun gıdası mıdır?
» Cinlerden peygamber gelmiş midir?
» Büyü Gerçekten Var Mıdır?

İslamiyet ( Her Müslüman 'a Lazım Din 'i Bilgiler )

Diş dolgusu ve kaplama dişler gusle mani midir?

İslamiyet ( Her Müslüman 'a Lazım Din 'i Bilgiler )

İslamiyet ( Her Müslüman 'a Lazım Din 'i Bilgiler )